‘Gazeteci cinayetleri alışılmış bir standart haline geldi’

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin yeni yayınladığı ”Cezasız Kalan Cinayetler” adlı raporunun sonuçları, 2 Kasım Uluslararası Gazetecilere Yönelik Suçların Cezasız Kalmasına Son Verme Günü’nden hemen önce, bugün açıklandı.Rapora göre son on yıl içinde dünya çapında 318 gazeteci, yaptıkları iş nedeniyle hedef alındı ve öldürüldü. Bu vakaların 243’ünde cinayeti işleyenler, ceza almadı.Gazetecileri Koruma Komitesi’nden Elana Beiser, ”Cezasızlığın bu kadar yaygın olması, gazetecileri öldürmeyi hedefleyenlere, işledikleri suçun yanlarına kar kalacağı mesajı veriyor. Bu ayrıca gazetecilere, hayati tehlike nedeniyle otosansür uygulamaları gerektiği gibi ürkütücü bir mesaj verilmesi anlamına geliyor. Bu da kamuoyunun karanlıkta kalmasına yol açıyor,” dedi.Küresel çaptaki faili meçhul gazeteci cinayetlerinin dörtte üçünden fazlası, 13 ülkede işlenmiş. Listenin en başında, beş yıldır üst üste en çok faili meçhul gazeteci cinayetinin işlendiği Somali var. El Şebap teröristleriyle mücadele eden Somali’de 25 gazeteci cinayeti, hala çözüme kavuşturulmayı bekliyor. Somali, listenin oluşturulduğu 2008’den bu yana her yıl sıralamada yer aldı.Liste, gönderildikleri tehlikeli görevler ya da savaşlar sırasında yaşamını yitiren gazetecileri kapsamıyor.Gazeteci cinayetlerinin cezasız kaldığı ülkeler listesinde Somali’nin ardından sırayla Suriye, Irak, Güney Sudan ve Filipinler yer alıyor.Elana Beiser, vakaların çoğunda nitelikli soruşturma yapılmadığını, yolsuzlukların, zayıf devlet kurumlarının ve siyasi irade eksikliğinin cinayetleri işleyenlerin cezasız kalmasında rol oynayan etkenler olduğunu kaydediyor.Araştırmanın yazarları, ülkelerin sıralamadaki yerini belirlemek için her ülkedeki faili meçhul gazeteci cinayeti sayısını ülkelerin nüfusuna oranlayarak belirledi.Filipinler’in listede uzun süredir yer almasında etkili olan olay, 2009 yılı Kasım ayında Maguindanao bölgesindeki Ampatuan kentinde aralarında 32 gazeteci ve medya mensubunun bulunduğu 58 kişilik grubun pusuya düşürülerek öldürülmesi. Siyasi güdümlü bu toplu cinayet, dünyada en çok gazeteci ölümünün bir arada yaşandığı olay olarak tarihe geçti.Filipinler’de haber sitesi Rappler, olaydan sorumlu 197 kişiden 97’sinin hapiste bulunduğunu, dokuzunun aklandığını, 80’ininse kaçak olduğunu bildiriyor. Duruşma, Temmuz ayında sona erdi. Rappler’a göre Filipinler Adalet Bakanı, Ağustos ayında, 23 Kasım’da yani cinayetlerin 10’uncu yıldönümünden önce mahkemeden karar çıkabileceğini söyledi.Bu yıl en çok gazetecinin öldürüldüğü Meksika’daysa şimdiye kadar beş gazeteci cinayete kurban gitti. Gazetecileri Koruma Komitesi’ne göre listede yedinci sırada yer alan Meksika’da cezasız kalan gazeteci cinayeti sayısı her yıl artıyor. 13 ülkenin yer aldığı listede Meksika’dan sonra sırayla Pakistan, Brezilya, Bangladeş, Rusya, Nijerya ve Hindistan geliyor.Rapora göre medya için bir zamanlar güvenli sayılan bölgelerin artık basın karşıtı şiddete maruz kalması kaygı uyandırıyor. 2017’de Malta’da bir blogcunun bombalı saldırıda yaşamını yitirmesi, 2018’de Slovak bir gazetecinin öldürülmesi, raporda buna örnek gösteriliyor. Her iki vakada da cezaya çarptırılan olmadı.Geçen yıl listede sekizinci sırada yer alan Kolombiya ise bu yıl listeden çıkmayı başaran tek ülke.